گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری و مقایسه آن با آماره های مختلف پایداری عملکرد دانه ارقام گندم در استان کردستان

به منظور ارزیابی پایداری عملکرد ارقام و انتخاب ارقام پر محصول، پایدار و مناسب اقلیم سرد کشور، هشت رقم گندم در قالب طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفـی با چهار تکرار در شـش منطقه (سنندج، قروه، دیواندره، بانه، مریوان و سقز) طی سه سال (1389- 1386) مورد مقایـسه قرار گرفتنـد. با توجه معنی­دار شدن اثر متـقابل رقم × منطقه × سال، جهت بررسی دقیق­تر اثر متقابل و تعیین ارقام با عملکرد دانه پایدار، تجزیه پایداری با روش­های مختلف انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد که ارقام زرین و سبلان پایدارتر از ارقام دیگر بودند. کمترین واریانس محیطی نیز متعلق به رقم آذر 2 بود. نتایج حاصل از روش رتبه­بندی نشان داد که ارقام سبلان، بزوستیا، الوند، الموت و امید کمترین میانگین رتبه را به خود اختصاص داده و ضمناً الوند، سبلان، نوید،‌‍ زرین و امید دارای حداقل انحراف معیار رتبه در بین رقم­های آزمایشی بودند. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش آماره پایداری - عملکرد نشان داد که پایدارترین ارقام به ترتیب الوند و الموت بودند. جمع­بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ارقام الوند و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بودند و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه می­شود.